Mua bán doanh nghiệp: kiếm lời trên đống nợ

ông Phạm Đức Bình (hàng trước, bên trái) cùng lãnh đạo Công ty Cheerfield Vina ký hợp đồng mua bán 1 USD

Mua-bán doanh nghiệp là “đầu ra lý tưởng cho những công ty bên bờ phá sản hoặc cần huy động vốn. Thị trường này đang nảy nở, nhưng số đơn vị làm cầu nối mua-bán chưa theo kịp tình hình mới

Kiếm lời trên đống nợ!

Thành lập - thua lỗ - giải thể, đó là vòng quay không thể tránh khỏi đối với một bộ phận doanh nghiệp (DN). Khi lâm vào đường cùng, làm thế nào để “mở đường máu cho DN mà không bị mang tiếng là phá sản, đồng thời chủ DN tránh được những rắc rối pháp lý cho những kế hoạch làm ăn về sau. Tháo gỡ vấn đề này, “chợ DN đã ra đời, mua - bán thực sự sôi động tại VN trong khoảng nửa năm nay.

Từ vụ mua DN với giá 1 USD

Mua bán DN trên thế giới có lịch sử hàng trăm năm với hàng ngàn thương vụ mua bán nổi đình nổi đám. Trong năm 2006, nổi bật là vụ đại gia thép số 1 thế giới Mittal mua lại đối thủ Arcelor với giá 39,5 tỉ USD. Tập đoàn năng lượng Đức E.ON mua lại Endesa của Tây Ban Nha trị giá 66 tỉ USD. Đại gia ngành viễn thông Mỹ AT&T lập kỷ lục mới khi mua lại đối thủ BellSouth với giá 83,4 tỉ USD. Hãng khai thác đồng Freeport-McMoran mua lại Phelps Dodge với 26 tỉ USD và Suez sáp nhập với đối tác Gaz de France (giá thương lượng không tiết lộ)... Các chuyên gia dự báo, năm 2007, hoạt động mua bán này sẽ phát triển nhộn nhịp hơn.

“Chợ DN ồn ào nhất vào đầu tháng 8-2006, khi Công ty Cổ phần DN Trẻ Đồng Nai (DONACORP) mua lại Công ty Cheerfield Vina với giá chỉ... 1 USD. Trước đó vài tháng, Cheerfield Vina đã rao bán qua nhiều kênh, khoảng 10 nhà đầu tư hỏi thăm nhưng không có ai mua. Không phải họ ngán ngại vì cái giá bất thường 1 USD, mà vì đống nợ 34 tỉ đồng mà Cheerfield đang gánh. Mua Cheerfield đồng nghĩa với việc phải thanh toán hoặc thương lượng với ngân hàng, bảo hiểm, khách hàng... để dãn, khoanh nợ; đồng thời ôm luôn những rủi ro trong quá trình làm ăn của công ty này. Sau một thời gian ngắn tìm hiểu, DONACORP đã mạnh dạn đặt bút ký hợp đồng mua Cheerfield, khiến chính bản thân giám đốc công ty “chết này, ông Hakiki Suryo, cũng bất ngờ! Có người nói rằng DONACORP chơi trội để đánh bóng thương hiệu. Nhưng ông Phạm Đức Bình, Tổng Giám đốc DONACORP, nói: “Chúng tôi mua lại Cheerfield Vina để kinh doanh. Thương hiệu của chúng tôi đã có, không dại gì đánh bóng bằng khoản nợ 34 tỉ đồng. DONACORP đã nghiên cứu kỹ khả năng phục hồi của Cheerfield và quyết làm tới cùng để “phục sinh công ty. Lúc đó, lợi nhuận sẽ chảy về túi của chúng tôi.

Cheerfield Vina đóng tại Khu Công nghiệp Long Bình (tỉnh Đồng Nai) với vốn điều lệ 2 triệu USD, chuyên sản xuất khuôn mẫu đế giày. Đầu tư thực tế của công ty này đến thời điểm bán đã là 3,6 triệu USD. Sau 3 năm hoạt động, do những sai lầm trong quản lý và chiến lược kinh doanh, Cheerfield nợ 34 tỉ đồng và mất khả năng gượng dậy. Trong lễ ký hợp đồng bán Cheerfield, ông Hakiki Suryo nói rằng dù lỗ mấy triệu USD, nhưng bán được công ty là... vui rồi. Một USD đó chính là danh dự của người làm ăn. Quả vậy, nếu Cheerfield tuyên bố phá sản tại VN, thì tại một số nước, chủ DN này phải mất tới 7 năm mới được phép kinh doanh trở lại.

Khai phá thị trường

DONACORP do 2 doanh nhân từng đoạt giải Sao Đỏ thành lập, đó là ông Trần Bá Dương và ông Phạm Đức Bình. ông Dương là giám đốc Công ty Cơ khí ô tô Trường Hải khá tiếng tăm; còn ông Bình (Giám đốc Công ty TNHH Thanh Bình) được mệnh danh là “vua nuôi heo, nổi tiếng khắp các vùng Đông - Tây Nam Bộ. Kể từ vụ mua lại Cheerfield, DONACORP bắt đầu khai phá thị trường mua bán DN. ông Bình kể: “Ở VN, DN “hấp hối hoặc “chết nhiều lắm. Muốn mua lại một DN “chết, dễ như... mua đồ ngoài chợ!.

Nắm bắt xu hướng này, ngoài việc lo hoàn tất các thủ tục để đưa Cheerfield đi vào hoạt động trở lại, DONACORP trong nhiều tháng qua săn lùng các công ty “cùng đường với quan niệm khá rõ ràng: Đó là một trong những cách làm ăn của DONACORP, cũng là cách “cứu những DN sắp phá sản, giành giật lại việc làm, thu nhập cho hàng trăm, hàng ngàn người lao động. Một trại heo thương phẩm ở Bình Phước đầu tư 5 tỉ đồng, DONACORP mua lại 2,5 tỉ đồng và dự định sẽ chuyển thành trại heo giống, khai thác thị trường Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. Mới đây nhất, một trại nuôi tôm ở Cần Giờ - TPHCM có vốn đầu tư ban đầu là 5 tỉ đồng, chủ trại nhắm không “trụ nổi, rao giá 500 triệu đồng, DONACORP trả 250 triệu đồng, thế là bán. ông Bình tin rằng, bằng kỹ thuật nuôi trồng mới và cách tiếp thị sản phẩm phù hợp, trại tôm đó sẽ gượng dậy và sinh lời...

“Tôi không ngờ thị trường mua bán DN mới nổi nhưng sôi động, hấp dẫn và nhiều tiềm năng đến như vậy. Chính “thương vụ 1 USD đã tạo đà cho DONACORP (và nhiều nhà đầu tư khác) mạnh dạn khai phá thị trường này - ông Bình nói.